सुजातालाई मोरङ–२ मै हराउने एमालेका ऋषिकेश को हुन् ?

मोरङ क्षेत्र नम्बर २ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा नेकपा (एमाले) का ऋषिकेश पोखरेल निर्वाचित भएका छन् । उनले सत्ता गठबन्धनकी साझा उम्मेदवार नेपाली कांग्रेसकी सुजाता कोइरालालाई पराजित गरे । पोखरेल र कोइरालाको मतान्तर १२०८ छ ।
पोखरेलले ३३ हजार १ सय ४८ मत ल्याउँदा उनकी निकटतम प्रतिद्वन्धी कांग्रेसकी कोइलाले ३१ हजार ९ सय ४० मत प्राप्त गरेको निर्वाचन अधिकृत नगेन्द्रकेशरी पोखरेलले हाम्रो विराटनगरलाई जानकारी दिए ।

उनका अनुसार सो क्षेत्रमा १ लाख २४ हजार ७ सय २९ मतदाता रहेकोमा ८० हजार ४ सय ३० मत खसेको थियो ।

निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयले अन्तिम मत परिणाम सार्बजनिक गर्दै पोखरेल निर्वाचित भएको औपचारिक घोषणा गरेको हो । २०७४ सालमा भएको निर्वाचनमा बाम गठबन्धन हुँदा पोखरेल नेपाली कांग्रेसका मिनेन्द्र रिजालसँग पराजित भएको थिए ।

यसपटक उनले नेपाली कांग्रेसका तत्कालिन सभापति स्वर्गीय गिरिजाप्रसाद कोइरालकी छोरी सुजातालाई पराजित गरेका हुन् । पोखरेल २०७० सालमा भएको दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा निर्वाचित भएका थिए ।

को हुन पोखरेल ?

विद्यार्थी कालदेखिनै राजनीतिमा लागेका पोखरेल केन्द्रीय राजनीतिमासमेत प्रभावपार्ने प्रभावशाली नेता हुन् । एमालेको देशभरीमा सवैभन्दा धेरै पार्टी सदस्य रहेको र प्रदेश १ को राजधानीसमेत रहेको जिल्लाको पार्टी अध्यक्षसमेत भएकाले पोखरेलको राष्ट्रिय राजनीतिमा पनि प्रभाव छ ।

उनकै नेतृत्वमा मोरङमा सांगठनिकरुपमा एमाले निकै शक्तिशालि छ । मोरङका अन्य क्षेत्रमा प्रभावशाली नेताहरु पराजित भएपनि पोखरेल गठबन्धनलाई हराउँदै निर्वाचित भएका छन् ।

उनी पिता रामचन्द्र पोखरेल र आमा स्वर्गीय यमुनादेविको कोखबाट जेठो सन्तानका रुपमा बिक्रम सम्वत २०२४ साल कात्तिक १५ गते जन्मिएका हुन् । पोखरेल एक भाई र दुई बहिनीका जेठा दाजु हुन् । उनी रतुवामाई नगरपालिका वडा नम्बर ५ स्थित उल्लुघुटुका स्थानीयवासी हुन् ।

२०५७ सालमा अञ्जला कोइरालासँग विवाह गरेका पोखरेलका एक छोरा र एक छोरी छन् । पत्नी अञ्जला कोइराला पेशाले शिक्षिका हुन् भनेर छोरा र छोरी उच्च शिक्षा अध्ययनरत छन् ।

सानैदेखि गाउँको विकासमा लागि परेका पोखरेल २०४० सालमा सुनवर्षी माध्यमिक विद्यालयमा कक्षा–५ मा अध्यनरत छँदै सो विद्यालयमा अनेरास्ववियुको प्रारम्भीक कमिटि अध्यक्ष भएर राजनीतिमा लागेका थिए ।

त्यसपछी इटहरा माविबाट एस. एल. सि उतिर्ण भएका उनी सो विद्यालयमा अध्यनरत रहँदा अखिलको प्रारम्भीक कमिटिको सचिव रहेर काम गरे ।

सानै देखि गाउँको विकासमा चासो राख्ने उनै पोखरेल पछि महेन्द्र मोरङ आदर्श बहुमुखि क्याम्पसको अखिलको प्रारम्भीक कमिटि अध्यक्ष भएर काम गरेका उनले ०४६ सालको आन्दोलनमा आन्दोलन परिचालन कमिटिको सचिव भएपछी अग्र मोर्चामा रहेर आन्दोलनको कमाण्ड सम्हालेका थिए ।

यस विचमा विद्यार्थीका हक अधिकारका सवालमा आवाज उठाउँदै विद्यार्थी राजनितिमा होमिएका उनी पार्टीका विभिन्न संगठनमा रहेर समेत गाउँको विकास निर्माण र समाज सुधारमा अग्रसर बनिरहे ।

उनै पोखरेल अखिलको जिल्ला कमिटि उपाध्यक्ष, अध्यक्ष, केन्द्रीय सदस्य, केन्द्रीय सचिवालय सदस्य समेत भए भने २०५२ सालमा महेन्द्र मोरङ आदर्श बहुमुखि क्याम्पस विराटनगरको स्ववियू सभापति हुदै स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको पूर्वाञ्चल काउन्सील प्रमुखसमेत बन्न सफल भए ।

पछी विद्यार्थी राजनीति छाडेर पार्टीको राजनितिमा जिल्ला कार्यालय सचिव भएर काम गरे । पाँच कार्यकाल नेकपा (एमाले) मारङको जिल्ला कमिटि सदस्य भएका उनै पोखरेलले पार्टीको २ कार्यकाल सचिव भएर काम गरेका छन् ।

त्यसपछि माओवादी केन्द्रसँग पार्टी एकता पश्चात बनेको तत्कालिन नेकपा मोरङको अध्यक्ष र सर्बोच्च अदालतको फैसलापछि दुवै पार्टी पूर्वअवस्थामै फर्किएपछि अध्यक्षमा निरन्तरता पाए । त्यसको केही समयपछि २०७८ साल पुस २३ र २४ गते विराटगरमा सम्पन्न एमाले मोरङको नवौँ अधिवेशनबाट उनी पुनः अध्यक्षमा निर्वाचित भएका हुन् ।

विभिन्न तहको पार्टी नेतृत्व र जिम्मवारीमा रहेका कुशलतापूर्वक भूमिका निर्वाह गरेको उनै पोखरेल २०७० सालमा भएको दोस्रो संविधानसभाको निर्वाचनमा निर्वाचित संविधानसभा सदस्यसमेत हुन् ।

उक्त निर्वाचनमा साविकको क्षेत्र नं. १ तथा हालको क्षेत्र नं. २ मा नेपाली कांग्रेसका नेता तथा पूर्व शिक्षा मन्त्री आमोदप्रसाद उपाध्यायलाइ अत्याधिक मत अन्तरले हराउँदै उनी निर्वाचीत भएका थिए ।

निर्वाचन जितेपनि संविधानसभाको बैठक बाहेक अन्य समयमा गाउँका जनताका माग संविधानमा संबोधनमा लागि गाउँमै पुगेर सुझाव संकलन गरिरहन्थे । अर्को अर्थमा उनी प्राय गाउँकै जनता सँग विकास निर्माण सँगै सुखदुखमा सँधै घुलमिल भइरहन्थे ।
संविधानसभाले संविधान निर्माण गरेपश्चात रुपान्तरित संसाद भएपछी उनले धेरै बजेट सो क्षेत्रमा खन्याउन सफल भएर अझ उनको लोकप्रीयता चुलियो । उक्त बजेटबाट अहिले प्रयाप्त मात्रामा सो क्षेत्रमा विकासको पूर्वाधार तयार भएको स्थानिय बताउँछन् ।

संविधानसभाको सदस्य हुँदा संविधान निर्माणको जिम्मा जनताले सूम्पिएकाले सो बमोजिमको दायीत्व उनले पुरा गरेरै छाडे । संविधानसभामा र त्यसपछि रुपान्तरित संसदमा सवैभन्दा बढी किसान, मधेशी, महिला, दलित, मुस्लीम, अल्पसंख्यक तथा सिमान्तकृत समुदायका सवालमा आवाज उठाउने मात्र नभई आफ्नो क्षेत्रका समस्या र जनताका मागहरु खरोरुपमा प्रस्तुत गरे ।
संविधानसभा सदस्य हुँदा पनि सो क्षेत्रको चौतर्फी विकासका लागि धेरै काम गर्दासमेत सस्तो लोकप्रीयताका लागि उनी कहिल्यै प्रचारमुखि बनेनन् । राजनीतिक ‘स्टन्ट’ र प्रचारमुखि भन्दा पनि जनताको प्रतिनिधिका रुपमा कामप्रती विश्वास पोखरेल गर्छन् ।
सो क्षेत्रमा निकै लोकप्रीय भएपनि २०७४ सालमा भएको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा उनी कांग्रेस नेता मिनेन्द्र रिजालसँग प्राविधिक कारणले पराजित भएका थिए । निर्वाचनमा प्राविधिक कारणले पराजित भएपनि उनी आफ्नो समाज भन्दा पर रहेनन् । उनी पार्टी संगठनका काम र स्थानीय जनसरोकारका विषयमा जहिल्यै अघि सर्दै आएका छन् । उनी निरन्तर सो क्षेत्रका गतिविधिमा सकृय सहभागिता जनाउँदै आएका छन् ।

चुनाव जितेर गाउँ नफर्किने नेताका अगाडी चुनाव हारेर पनि उनी सो क्षेत्रको चौतर्फी विकासमा लागि पर्दै आएका छन् । त्यति मात्र होइन जनताका हरेक सुखदुखको साथी पोखरेल बन्दै आएका छन् ।

सोही क्षेत्रका स्थानीयवासी रहेका पोखरेल जनतासँग सँधै घुलमिल हुने, जनताकोबिचमै रहने र उक्त क्षेत्रको विकास निर्माण तथा सामाजिक कार्यहरुमा अग्रसर हुदै आएकाले पोखरेल यसपटकको निर्वाचनमा पाँच दलिय सत्ता गठबन्धनलाई पराजित गर्दै विजयी भएका हुन् ।

स्वष्ट र प्रखर वक्ता रहेका उनी कहिल्यै विवादमा नमुछिएका नेता हुन् । बौद्धिक, सरल र बैचारिक नेताको पहिचान बनाएका पोखरेल विपक्षी पार्टीका नेता कार्यकर्ताले समेत मन पराउने गरेका छन् । उनले विपक्षी दलका नेता कार्यकर्ताहरुको समेत सहानुभूती पाउँदै आएका छन् ।

प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित भएका पोखरेलले अब आफु आफ्नो समाज बलियो बनाउन र समाज परिवर्तनको अभियानमका लाग्ने लागि पर्ने बताएका छन् ।