सडक पूर्वाधार विकासमा सेनाको सक्रियता

राष्ट्रिय सुरक्षाको प्रमुख जिम्मेवारीमा रहेको नेपाली सेना रणनीतिक महत्त्वका सडक पूर्वाधार निर्माणमा पनि सक्रिय रहेको छ ।

नेपाली सेनाको व्यवस्थापनमा चार सडक आयोजनाको निर्माण कार्य तीव्र गतिमा भइरहेको छ । राष्ट्रिय गौरवका काठमाडौँ तराई र मधेश द्रुतमार्ग (फास्ट ट्र्याक), खाँदबारी-किमाथाङ्का (च्याम्ताङ-घोङ्घप्पा), कर्णाली करिडोर (लालीबगर-दुल्लीकुना खण्ड र घाटपारीचौर-बद्रीगाउँ-भुक्का खोला खण्ड- सेनाको व्यवस्थापनमा अघि बढेका सडक आयोजना हुन् ।

बेनिघाट-आरूघाट-लार्केभञ्ज्याङ सडक र दार्चुला-टिङ्कर (तुषारपानी-टिङ्कर खण्ड) पहिलो प्राथमिकताका सडक आयोजना सेनाकै व्यवस्थापनमा निर्माण भइरहेको छ । ती सडकको लम्बाइ कुल दुई सय ७४ दशमलव ५३७ किलोमिटर रहेको छ ।

रानी, विराटनगरदेखि किमाथाङ्कासम्मको तीन सय ९० किमी दूरीको राष्ट्रिय गौरवको आयोजनामध्ये सेनाको व्यवस्थापनमा खाँदबारी-किमाथाङ्का सडकअन्तर्गत (च्याम्ताङ-घोङघप्पा खण्ड) १० दशमलव ५१ किमि सडक निर्माण कार्य भइरहेको छ । विसं २०७७ माघ २४ गतेबाट निर्माण कार्य प्रारम्भ एको उक्त सडक नौ मिटर फराकिलो हुनेछ ।

गत आवसम्म उक्त सडकको प्रगति ६ दशमलव ५ किमी रहेको र चालु आवमा २ किमि नयाँ ट्र्याक निर्माण र ३ दशमलव ५ किमि ट्र्याक स्तरोन्नतिको लक्ष्य राखिएको छ । निर्माणाधीन राष्ट्रिय गौरव एवं रणनीतिक महत्त्व बोकेका सडक पूर्वाधार आयोजना निर्माण कार्यमा प्राप्त जिम्मेवारीलाई गुणस्तरीय लक्षित समयसीमाभित्रै सम्पन्न गर्न नेपाली सेना कटिबद्ध रहेको सेनाका प्रवक्ता कृष्णप्रसाद भण्डारीले बताए ।

कर्णाली करिडोर सडक आयोजनाअन्तर्गत लालिबगर-दुल्लिकुन्ना ११ किमि र घाटपारीचौर-बद्रीगाउँ-भुक्काखोला खण्डको ११ दशमलव ५ किमि क्षेत्रमा सेनाले काम गरिरहेको छ ।

लालिबगर-दुल्लिकुन्ना खण्डमा गत आवसम्म छ किमी र घाटपारीचौर-बद्रीगाउँ-भुक्काखोला खण्डमा तीन दशमलव पाँच किमि ट्र्याक खोलिएको छ भने चालु आवमा लालिबगर-दुल्लिकुन्ना खण्डमा दुई दशमलव पाँच नयाँ ट्र्याक निर्माण र घाटपारीचौर-बद्रीगाउँ-भुक्काखोला खण्डमा एक दशमलव ५ किमि ट्र्याक निर्माणको गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । बाँकेको जमुनाहादेखि हुम्लाको हिल्सासम्मको सो आयोजनाको कुल लम्बाई छ सय ८२ किमि छ ।

राष्ट्रिय प्राथमिकता प्राप्त आयोजनाका रूपमा रहेको बेनिघाट-आरूघाट-लार्केभञ्ज्याङ सडक (एक सय ५४ किमि) मध्ये सेनाको व्यवस्थापनमा कुल ९२ किलोमिटर क्षेत्र निर्माण भइरहेको छ । सो आयोजनाको गत आवसम्म ३५ दशमलव ५ किमि नयाँ ट्र्याक निर्माण भएको छ भने चालु आवमा दुई दशमलव ५ किमि नयाँ ट्र्याक निर्माण र तीन किमि स्तरोन्नतिको लक्ष्य राखिएको छ ।

यस्तै महाकाली करिडोरअन्तर्गत दार्चुला-टिङ्कर (तुषारपानी-टिङ्कर खण्ड) सडक आयोजनाको कूल चार सय २५ किमीमध्ये सेनाले ७९ किमि सडक सेनाको अगुवाईमा निर्माण कार्य भइरहेको छ । गत आवसम्म १० दशमलव ४ किमि सडक ट्र्याक निर्माण सम्पन्न भएको छन् चालु आवमा नयाँ तीन किमि र दुई किमि स्तरोन्नतिको लक्ष्य राखिएको नेपाली सेनाले जनाएको छ ।

कडा चट्टानयुक्त भूबनोट तथा अग्ला पहाड र भीर भएका कारण ती सडक आयोजनामा काम गर्न चुनौतीपूर्ण रहेको सेनाका प्रवक्ता भण्डारीको भनाइ छ । सेनाले यसअघि मुलुकका हिमाली तथा पहाडी क्षेत्रमा विकट भौगोलिक अवस्थामा रहेका विभिन्न १० वटा सडक निर्माण सम्पन्न गरी हस्तान्तरण गरिसकेको छ । ती सडकको कुल लम्बाइ एक हजार चार सय ११ किलोमिटर रहेको छ ।

सेनाले सुर्खेत-जुम्ला ८८ किमि, बेनी-जोमसोम ९१ किमि, छिन्चु-जाजरकोट ४५ किमि, बेँसीसहर-चामे ६५ किमि, नाङ्मा-गमगढी ९४ किमि, द्रुतमार्गको ‘ट्र्याक’ निर्माण ८० किमि, मैलुङ-स्याफ्रुबेँसी १७ किमि, जाजरकोट- डोल्पा (दुनै) एक सय १७ दशमलव ७ किमि, कालीगण्डकी कोरिडोर (गुल्मी-बागलुङ खण्ड) ७५ दशमलव ४ किमि र कर्णाली कोरिडोर (खुलालु-लैफु-सलिसल्ला खण्ड) एक सय २२ दशमलव ७५ किलोमिटर सडक निर्माण गरी सरकारलाई हस्तान्तरण गरिसकेको छ ।

यसबीचमा सेनाले प्राकृतिक प्रकोप तथा बाढीपहिरोका कारण अवरूद्ध सडक खुलाउन विभिन्न स्थानमा हालसम्म ३७ वटा बेलिब्रिज जडान गरी यातायात सञ्चालन गर्न सहयोग पुर्‍याएको छ । संविधानमा नेपाली सेनालाई राष्ट्रिय सुरक्षाको अतरिक्त विकास निर्माण र विपद् व्यवस्थापन कार्यमा सते परिचालन गर्न सकिने व्यवस्था छ ।

राष्ट्रिय सुरक्षा नीति, २०७५ मा भौतिक पूर्वाधारमा जोड दिने एवं राष्ट्रिय सुरक्षा नीति कार्यान्वयन एकीकृत कार्ययोजना, विकास र समृद्धिका कार्यमा नेपाली सेना संलग्न हुने उल्लेख छ । नेपाली सेना राष्ट्रिय सुरक्षाका साथै विकास निर्माण कार्यमा लामो समयदेखि निरन्तर सहभागी हुँदै आएको छ ।