लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगरको नाममा भारतमा धनसिंह टापु नामकरण

भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले सिमलामा नेपाली आमाबुवाबाट जन्मिएका लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगरको नामबाट धनसिंह टापुको नाम राखेका छन् ।

प्रधानमन्त्री मोदीले जनवरी २३ मा अण्डमान र निकोबारमा २३ अज्ञात टापुहरूलाई भारतको सर्वोच्च सैन्य अलंकार, परमवीर चक्र प्राप्तकर्ताहरूको नाममा नामकरण गरे। परमवीर चक्र प्राप्त गर्ने २१ जनामध्ये २० जनाले भारतीय सेनामा र एक जनाले भारतीय वायुसेनामा सेवा गरेका छन् ।

नामकरण नेताजी सुभाषचन्द्र बोसको १२६औं जन्मजयन्तीको अवसरमा गरिएको थियो, जुन आधिकारिक रूपमा पराक्रम दिवस (वीरता दिवस) को रूपमा मनाइन्छ।

१० अप्रिल १९२८ मा जन्मिएका लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगरदेशलाई सबैभन्दा माथि ठान्ने वीर थिए। सन् १९४९ अगस्ट २८ मा लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापा मगरलाई भारतीय सेनाको ८ गोरखा राइफलमा कमिशन गरिएको थियो।

२० अक्टोबर १९६२ मा चिनियाँ सेनाले लद्दाखको पांगोङ तालको उत्तरमा रहेको सिरिजाप उपत्यकामा आक्रमण गरेको थियो। यस क्षेत्रको रणनीतिक महत्त्व थियो र चुशुल एयरफिल्डको रक्षाको दृष्टिकोणले महत्त्वपूर्ण मानिन्थ्यो। यस क्षेत्रमा कुनै पनि शत्रुको घुसपैठ रोक्न भारतीय सेनाको १/८ गोर्खा राइफल्सले धेरै चौकी बनाएका थिए। सिरिजाप–१ चौकीको नेतृत्व लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगरले गरेका थिए।

चिनियाँ सेनाले उक्त क्षेत्रमा तोपखाना र मोर्टारबाट बमबारी गर्न थालेको थियो। मोर्टार र गोलाबारीका कारण पूरै क्षेत्र जलेको थियो। सेनाको अकस्मात आक्रमणले सञ्चारका लागि ताररहित प्रणाली ध्वस्त भएको थियो। आक्रमणबाट अविचलित, लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगर र उनका जवानहरूले अत्यन्त साहसका साथ आक्रमणविरुद्ध लडे। बटालियनले चिनियाँ पक्षमा धेरै हताहत पनि गर्‍याे।

ठूलो संख्यामा चिनियाँ सैनिकको उपस्थिति देखेर लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगरले आफ्ना सैनिकहरूलाई मृत्युको डर नराखी उनीहरूमाथि आक्रमण गर्न प्रोत्साहित र प्रेरित गरे। पछि चिनियाँहरूले सिरिजाप–१ पोस्टको अधिकांश भागमा गोली हानेर बढ्दो शक्तिका साथ अर्को आक्रमण गरे। लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगरको बटालियनले चिनियाँ सेनालाई उक्त क्षेत्रबाट फिर्ता गर्न बाध्य पारेर जवाफी युद्ध गरेको थियो। ८ गोरखा राइफल्सले फेरि शत्रु पक्षलाई धेरै हताहत पुर्‍यायो।

लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगरले आफ्ना जवानहरूलाई अर्को आक्रमणको लागि तयार पारे, जुन केहीबेरमा बढ्यो। तेस्रो चिनियाँ आक्रमण अझ शक्तिशाली र तीव्र थियो। चिनियाँ सैनिकहरू ठूलो संख्यामा पैदल सेना र युद्ध ट्यांकहरू लिएर आएका थिए। पहिलेका आक्रमणका कारण प्लाटुन पोस्ट निकै कमजोर भएको थियो। रेजिमेन्टले आफ्नो गोलाबारुद टिकेसम्म लड्यो। चिनियाँ सेनाको अन्तिम आक्रमण देखेर लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगर आफ्नो खाडलबाट हामफाले र आफ्नो हातले धेरै सैनिकलाई मारे।

उनी युद्धमा मारिएको विश्वास गरिएको थियो तर पछि युद्ध कैदीको रूपमा लगिएको पत्ता लाग्यो। रिहा भएपछि उनले भारतीय सेनामा काम गर्न थाले। अतुलनीय बहादुरी र अदम्य साहसका लागि लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगरलाई भारतको सर्वोच्च सैन्य अलंकार, परमवीर चक्रले सम्मान गरिएको थियो। लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धनसिंह थापामगरले गोरखा रेजिमेन्टको किताबमा आफ्नो नाम सदाको लागि कोरेका छन्। ६ सेप्टेम्बर २००५ मा उनको मृत्यु भएको थियो।